zondag 20 november 2016

On-Hollands

Foto: Wikipedia
Er wordt weleens van mensen gezegd dat ze 'kleingeestig' zijn. Dit heeft meestal een morele betekenis. Deze  mensen vinden bijvoorbeeld dat vrouwen achter het aanrecht moeten blijven, of dat Ajax altijd 4-3-3 zou moeten spelen.
  De term 'kleingeestig' zou ik echter ook toe willen passen op het esthetische domein: mensen zonder gevoel voor sfeer, fantasie, verbeeldingskracht. Mensen voor wie bijvoorbeeld een Amsterdamse gracht gewoon een hoop water tussen een beetje stenen is, in plaats van een romantisch decor dat meteen tientallen associaties, herinneringen en fantasieën oproept.
  De tegenhanger van de op deze manier gedefinieerde 'kleingeestigheid' is 'grootgeestigheid', en A.F.Th. van der Heijden is wat mij betreft de Hollandse Meester in grootgeestigheid.

  Van der Heijdens brein is een filter waar de werkelijkheid doorheen wordt gehaald en er in een sterk verbeterde, opgepoetste en intensere vorm weer uit komt rollen. Op zijn werk is met uitstek deze opmerking in The Times over een boek van John Williams van toepassing:

  '...het straalt een veerkrachtig soort optimisme uit over ons vermogen om iets van waarde te redden uit de onmogelijke omstandigheden van het menselijk leven.'

  Van der Heijden is bij uitstek een optimistische schrijver, uit elke zin die hij schrijft blijkt een welhaast maniakale toewijding om in de kleinste details de schoonheid te zien, en van deze schoonheid in de meest schitterende taal verslag te doen.
  Grootgeestig, aanstekelijk en optimistisch: Van der Heijden is een Hollandse Meester die uitblinkt in on-Hollandsheid.