Darwinisme (2)

Foto: Wikipedia

We staan op om onze rugzakjes uitgereikt te krijgen, het heeft iets van de verdeling na een voedseldropping, hongerige Hollanders die zo snel mogelijk hun dure trainingsjack terug willen. Als we over willen steken krijgen we van een morsige man met wilde ogen een folder in de hand gedrukt.

  'Staak mee', staat erop. 'Make the earth green again'.

  We worden opgeroepen om volgende week in Den Haag te komen staken voor het milieu. Ik kijk de man na die de folders uitdeelt. Hij maakt niet de indruk ergens emplooi te hebben. Misschien beschouwt hij folders uitdelen over de opwarming van de aarde als zijn werk en houdt hij daar volgende week even een dagje mee op.

  Wat een zegen moet de klimaatcrisis voor zo'n man zijn. 

  Je bent een werkeloze zwerver in Amsterdam, je hobbelt doelloos van opvang naar opvang. Dan vertelt iemand je dat we er over honderd jaar allemaal aangaan, tenzij er onmiddellijk actie wordt ondernomen.
  Geestdriftig spring je uit je met vlooien bezaaide stapelbed: je hebt het licht gezien. Je moet de mensheid redden van een catastrofe. Je weet je handen te leggen op een flinke stapel folders en ineens ben je geen kansloze zwerver meer, je bent nu een idealistische activist die zijn medemens voor een verschrikkelijke ramp probeert te behoeden.
 
  Als we eindelijk onze spullen terughebben stap ik de trein naar het zuiden in, waar van gezondheid blakende studentikoze types in het halletje een spreekbeurt houden. Ze behoren duidelijk tot de besturende klasse, ze praten over omzet en bedrijven, ze eigenen zich de ruimte toe zonder er echt de nadruk op te leggen, met die vanzelfsprekende nonchalance die de bovenklasse eigen is, een meisje van een jaar of twintig helemaal in haar element, de wereld is een speeltuin waar ze zich al haar hele leven prima in thuis voelt, mensen zijn er om bestuurd te worden, zaakjes zijn er om geld mee te verdienen.
  Het is vooral het gebrek aan schaamte, aan enige onzekerheid over haarzelf of haar woorden, die haar onderscheidt van de vrouwen die zwijgend op het trapje zitten met een tas van de C&A op schoot, terug van een dagje in de grote stad, morgen weer achter de kassa of het anonieme hok in van een bedrijf waar de vader van een van die studenten tien verdiepingen hoger rondhangt en achtenvijftig keer zoveel verdient.

  Onze toekomstige heerseres is eindelijk aan het einde van haar verhaal gekomen, haar maatjes knikken en mompelen instemmend, behalve eentje, een meisje dat sowieso al wat uit de toon valt, iets in de kleding, de houding, het is allemaal net niet vanzelfsprekend genoeg. Ze krijgt een fikse uitbrander van de groep en als de trein in Utrecht is aangekomen mag ze pas als laatste naar buiten, nog net voor de vrouwen met de C&A-tassen, maar ze moet op haar tellen gaan passen, nog een paar van zulke streken en ze vindt zichzelf ineens terug op een stapelbed in de opvang, afwezig bladerend door folders over de klimaatcrisis. 

Darwinisme

RGB Free, by BA1969

Omdat onze hardloopwedstrijd op het laatste moment afgeblazen werd, gingen we aan het IJ maar een halve liter bier drinken.
  Achter ons stonden een paar duizend mensen op hun kleding te wachten die door de organisatie al in bussen richting de finish was gestuurd en nu weer rechtsomkeert moest maken. Voor ons passeerden twee vrachtschepen elkaar traag, niet als schepen in de nacht, meer als schepen in het volle zonlicht, en het duurde een eeuwigheid voordat ze elkaar voorbij waren gevaren.

  'Waarom denk je dat mensen zo'n hekel aan klimaatactivisme hebben', vroeg mijn vriend. We waren via de afgeblazen hardloopwedstrijd, de mocromaffia en het legaliseren van cocaïne bij het klimaat aanbeland, een aardige cirkel, aangezien de wedstrijd vooral vanwege de hitte was afgelast.

  'Het is teveel ineens', zei ik. 'Dat is ook bekend uit de geneeskunde: je moet nooit tegen een patiënt zeggen dat hij af moet vallen, minder zout moet eten, meer moet sporten, moet minderen met alcohol en onmiddellijk met roken moet stoppen. Dat gaat nooit allemaal lukken en het gevolg is dat hij de handdoek meteen in de ring gooit. Maar als je vol inzet op stoppen met roken en de rest met rust laat, heb je een kans dat in ieder geval dat gaat lukken. Zo kun je mensen ook niet vertellen dat ze niet meer mogen vliegen, minder auto moeten rijden, geen vlees meer moeten eten en morgen een warmtepomp moeten installeren. Je drijft ze in het nauw en het gevolg is weerstand tegen alles wat met klimaatbeheersing te maken heeft.'

  Het klonk wel aardig, of het ook waar was wist ik eigenlijk niet. Maar het duurde zeker nog een uur voordat de organisatie die tasjes met kleren op volgorde had gelegd, dus het kon geen kwaad de tijd wat te doden.

  'Cocaïne legaliseren is echt een ontzettend slecht idee', zei mijn vriend. 'Dat wordt zo'n gigantische puinhoop.'
   'Als mensen niet met die vrijheid om kunnen gaan, is dat hun probleem', antwoordde ik. 'Je kan nu ook naar de slijter lopen en jezelf binnen een uur een alcoholvergiftiging indrinken. Zuip jezelf maar de vernieling in, stop je neus maar vol, stort ter aarde tijdens een hardloopwedstrijd omdat je te lui bent om fatsoenlijk te trainen en je jezelf schromelijk overschat. Dat is wat het betekent om vrij te zijn.'

  Mijn vriend schudde zijn hoofd. We waren het gelukkig bijzonder oneens met elkaar, terwijl die eindeloze vrachtschepen alweer uit beeld verdwenen waren en we bijna onze kleding terug konden krijgen. 

Harde kern

RGB Free, by saavem

Jawed S, die vorig jaar twee mensen neerstak op Amsterdam Centraal, vindt deze daad nog steeds gerechtvaardigd: ' Mijn profeet werd beledigd.'

  Ik heb dat altijd een rare zin gevonden: 'een profeet beledigen'. De profeet in kwestie is in dit geval Mohammed, een Arabier die zo'n veertienhonderd jaar geleden zou hebben geleefd. Nu is er discussie over het feit of deze persoon werkelijk bestaan heeft, of dat het een vroeg voorbeeld is van 'fake news'. Maar of hij nu wel of niet heeft bestaan, hij is in ieder geval al zo'n 1400 jaar dood.

  Hoe kun je iemand beledigen die al een tijdje dood is?

  Dat kan natuurlijk niet, en de profeet is dan ook niet beledigd, Jawed S. is beledigd. De aanstoot die S. neemt van denigrerende praatjes over zijn profeet, is vergelijkbaar met een Ajax-supporter die opzwelt van woede wanneer je verkondigt dat Johan Cruijff een overgewaardeerde zaalvoetballer was die beter tot zijn recht zou komen in een dameselftal.

  Islam is Jaweds cluppie, Mohammed zijn homeboy, en als je er iets van durft te zeggen komt de harde kern langs om je in elkaar te slaan.

Nieuwe wegen

Voor oom Dick

Ooit beklom ik met mijn neven
hoog op de trappers staand
de Dolla Mina, de grootste berg die er bestaat volgens onze opa, die haar die naam ook had gegeven.

Ik was er weer zoeven
en dacht aan opa die is verdwenen
en aan diezelfde neven
die stiekem kroost hebben gekregen.

Wat op hun beurt nu op houten fietsjes
naar een nieuwe opa komt aan gesjeesd
onbevreesd scheurend over nieuwe wegen

Nu mogen zij in het schemer-zachte (terwijl de krekels zingen)
hoog op de trappers staand, uit alle macht
de grootste berg die er bestaat beklimmen.