vrijdag 25 mei 2018

Afgeschreven

RGB Free, by AL71
De roman Onderwereld van Don DeLillo verscheen in 1997. In de roman zit een oude Amerikaan in een kelder vol honkbal memorabilia ergens in de jaren tachtig tegenover een jongere honkbalfan een bijzondere theorie over de Koude Oorlog te verkondigen:

'De Koude Oorlog is je vriend. Die heb je nodig wil je de baas blijven.'
 - De baas waarvan?
'Begrijp je dat niet? Begrijp je niet dat die hele oorlog erop gericht is jouw oppermachtige positie in de wereld te handhaven? Je ziet wat ze in Engeland hebben. Veertigduizend vrouwen die een luchtmachtbasis hebben omringd om tegen de bommen en raketten te protesteren. Sommigen zijn mannen met jurken aan. Er zitten ook boeddhisten bij die op trommels slaan.'

Even verderop legt hij het nog een keer uit, waarbij DeLillo twintig jaar voor dato de #metoo beweging voorspelt:

'En wanneer de Koude Oorlog zijn deuren sluit, dan kun je straks niet meer naar een vrouw op straat kijken en er zo'n hoe-heet-dat-ook-alweer fantasietje op nahouden zoals je dat vandaag de dag gewend bent.'
 - Erotisch. Maar ik zie het verband niet.
'Je ziet het verband niet? Weet je niet dat elk privilege in je leven en iedere gedachte in je hoofd afhankelijk is van het vermogen van de twee grote mogendheden een flinke dreiging boven de planeet te laten hangen?'
 - Dat is een ongelooflijke uitspraak.
'En weet je niet dat zodra die dreiging begint te verflauwen?'
 - Nou?
'Jij een door de geschiedenis afgeschreven figuur bent.'

Een scherp inzicht: zodra de dreiging uit de lucht is, komen de protesterende vrouwen en de trommelende boeddhisten tevoorschijn om je van het wereldtoneel te duwen. De ene vorm van strijd wordt altijd ingeruild voor de andere, de vraag is vooral wie er bepaalt wat voor soort strijd er gevoerd wordt, en wie zich daar het prettigst bij voelt.