woensdag 28 september 2016

Robot

Het brein van hersenwetenschapper Dick Swaab heeft onlangs een nieuw boek geschreven: 'Ons creatieve brein.' In een interview vertelt Swaab dat hij met een specifieke uiting van creativiteit, het schrijven van romans, niet zoveel heeft:

Tot mijn vijfentwintigste heb ik de Nederlandse literatuur heel goed bijgehouden, alles gelezen, en toen ben ik ermee opgehouden. Ik kreeg elke keer het gevoel dat ik het verhaal al kende. De liefde, en dan alle problemen die daarbij komen, op honderd verschillende manieren.

   Ik zit vaak instemmend te knikken als ik een interview met Swaab lees, maar deze opmerking doet me toch ernstig twijfelen aan zijn overzicht op de menselijke conditie. Geen wonder dat je mensen ziet als een input/output apparaatje, als elke roman die je leest op je overkomt als een 'verhaal over de liefde, en dan alle problemen die daarbij komen.' Ik ben misschien geen hersenwetenschapper, maar volgens mij is er dan toch wel iets ernstig mis met je brein.

  Tel daarbij op dat Swaab geen gezichten schijnt te kunnen onthouden, dat hij rondloopt met een spuitje met een dodelijke injectie voor elk familielid dat tekenen van de ziekte van Alzheimer dreigt te gaan vertonen en dat hij naar eigen zeggen 'autistische trekken' heeft, en de diagnose lijkt me duidelijk: Dick Swaab is een robot.
  En omdat het als robot zo eenzaam tussen alleen maar mensen is, heeft Dick Swaab er zijn levenswerk van gemaakt om aan te tonen dat we allemaal robots zijn: zelfs een robot bevindt zich blijkbaar graag onder bekend gezelschap.

vrijdag 16 september 2016

Rust

RGB Free, by mzacha
Laten we het eens over terminologie hebben. Het vinden van de juiste woorden voor fenomenen is het halve werk om de fenomenen te duiden. Om te beginnen hadden we deze week de treitervloggers, treiterturken, Zaandamse reljeugd, overlastveroorzakers of hangjongeren.

  Ik zou me richten op de psychologische basis en deze figuren 'sadisten' noemen. Aangezien ze hun sadisme vooral op straat uitoefenen, kunnen we er mede uit alliteratieve overwegingen 'straatsadisten' van maken.

  Wat is een sadist?

 Sadisme is plezier hebben aan of genoegen beleven aan het opzettelijk pijn doen of vernederen van een andere persoon of van een dier. In strikte zin gaat het hier om genotsbeleving aan de macht die de 'sadist' heeft ten opzichte van haar/zijn 'slachtoffer'.

Die Zaandamse gasten hebben overduidelijk plezier in het vernederen van hun omgeving en het 'vloggen' vergroot hun machtsgevoel over hun directe omgeving nog eens. De pester is een typische sadist, die Zaandamse eikeltjes zijn half-professionele pesters en als je ze de tijd en ruimte geeft zullen ze ongetwijfeld evolueren tot ISIS-achtige proporties.
  De psychologische basis is er al, van het uitoefenen van terreur door rondhangen en mensen van hun fiets te trekken, hieraan extra plezier beleven door te vloggen, naar mensen onthoofden en in de fik steken en hier nog eens extra in zwelgen door pathetische video's te maken, is het slechts een verschil in gradatie, niet in essentie.

  Ook met mensen die van die vlog-video's genieten is overigens ernstig iets mis: dat is de kring kinderen op het schoolplein die verlekkerd staat toe te kijken hoe het meest dominante klootzakje het pispaaltje staat te vernederen. Het is genieten van sadisme uit de tweede hand.

  Naast de Zaandamse straatsadisten hadden we deze week nog iemand die maar niet met haar tengels van ons af kan blijven. Ik zal Pia Dijkstra niet van sadisme beschuldigen, voor haar heb ik een andere term bedacht: hysterisch altruïsme. Verblind door een hysterische behoefte om donorbehoeftigen te helpen heeft Pia Dijkstra de persoonlijke vrijheid van een complete bevolking opgeofferd.
  De regel zwijgen is toestemmen bij zoiets belangrijks als orgaandonatie is waanzinnig. Om te beginnen is zwijgen zelden toestemmen. Zwijgen is twijfelen, zwijgen is (nu) geen keuze willen maken, zwijgen is de vraag niet gehoord hebben.
  De keuze om in de laatste uren van je leven te dienen als donorreservoir, om met een kloppend hart op de o.k. open gesneden te worden zodat je organen geoogst kunnen worden, waarna je leven definitief beëindigd wordt, is iets wat elk mens actief aan de samenleving zou moeten schenken, en zou nooit iets moeten zijn wat Pia Dijkstra zich even toeëigent omdat je niet op zat te letten of omdat de postbode bezopen was op de dag dat je de brief had moeten ontvangen.

  De pestende sadist en de hysterische altruïst: hun motieven zijn verschillend, maar de les is dezelfde. Blijf met je poten van elkaar af, bemoei je met je eigen zaken en respecteer elkaars natuurlijke grenzen. De rest komt alleen maar ellende van.