dinsdag 29 december 2015

Nichtje

RGB Free, by knox_x
In het NRC Handelsblad van 28-12-2015 wordt in de rubriek De Zitting de kwestie besproken van 'Nick' (24), die een wodkafles tegen het hoofd van 'Bahir' heeft gegooid:

De groepjes van Nick en Bahir daagden elkaar die avond uit. Nicks nichtje had Bahir steeds aan zitten kijken. Die had haar afgepoeierd. Het nichtje probeert haar arm om Bahir heen te doen. Bahir duwt haar weg; ze schuift van de bank af, op de grond. Dan pakt Nick de fles bij de hals en haalt uit.

Nu heeft Bahir een deukje in zijn hoofd en Nick krijgt straf: hij moet Bahir 4.000 euro betalen, een taakstraf van 150 uur uitvoeren en een maand de cel in. Zaken die bij deze redelijk milde straf meewegen: het feit dat Nick 'in eerste instantie niet de rol van agressor had' en het nichtje dat 'onheus werd bejegend.'

Pardon? Leven we nog steeds in de achttiende eeuw? Sinds wanneer is het afwijzen van een meisje dat je de hele avond een beetje psycho aan zit te staren hetzelfde als 'onheus bejegenen'? En wie heeft hier eigenlijk de rol van agressor? Het nichtje dat zich opdringt en haar armen om iemand heen slaat die daar duidelijk geen behoefte aan heeft, of Bahir die haar vervolgens wegduwt?

Het lijkt me duidelijk dat de Nederlandse rechtspraak nog altijd een tik van de Romantische molen heeft. Dat nichtje zou een maandje de bak in moeten vanwege ongewenste intimiteiten en het instigeren van agressie, de beide mannen mogen de psychologische hulpverlening in.
  Maar ik vrees dat het nichtje alweer in de volgende discotheek de volgende Bahir 'steeds aan zit te kijken', waarna de volgende Nick zich beledigd voelt als ze wordt 'afgepoeierd' en het hele toneelstukje weer kan worden herhaald.

zaterdag 5 december 2015

Werkezel

Foto: Wikpedia
Wat is er toch met James Bond gebeurd? Er was een tijd waarin James Bond een flamboyante playboy was die twintig talen sprak, alle vechtsporten beheerste, tientallen vrouwen versierde en en passant ook nog even de wereld redde, zonder dat dit hem bijzonder veel moeite leek te kosten.
  Dat was de James Bond zoals die werd ingevuld door Sean Connery en Roger Moore: ironische playboys die boven de partijen stonden en de wereld beschouwden als hun persoonlijke snoepwinkel.

  Vanaf Casino Royale (2006) is die James Bond echter dood en begraven. De James Bond zoals die wordt vertolkt door Daniel Craig is niet langer een flamboyante playboy, maar een straatvechter met een hartje van goud. Deze nieuwe Bond wordt uitgekafferd door zijn vrouwelijke baas en wordt tot over zijn oren verliefd op één vrouw, een vrouw waarvoor hij zelfs zijn bestaan als geheim agent op wil geven zodat hij samen met haar een gelukkig leventje kan leiden.
  Van een player die zich aan niets en niemand wat gelegen laat liggen naar een noeste werkezel die door roeien en ruiten gaat voor zijn ene grote liefde: het lijkt me eigenlijk wel duidelijk wat er met James Bond is gebeurd.

  Hij is van een mannenfantasie in een vrouwenfantasie veranderd.

vrijdag 27 november 2015

IJdel

Foto: Wikipedia
Ik zat in de trein naast een meisje dat op haar mobiel een foto van zichzelf zat te bewerken. Je hebt daar blijkbaar handige programmaatjes voor: met een stylus tikte ze geroutineerd op de foto en maakte ze haar wangen net wat blozender, haar haren net wat glanzender.
  Ze plakte zelfs twee kleine lichtjes in haar ogen, die er meteen flink van gingen stralen.
  De foto begon steeds minder te lijken op het vrij afgeleefde wrak dat naast me zat en de zaak begon me enigszins te deprimeren, zodat ik mijn aandacht richtte op twee jonge vrouwen die hun master-keuze bespraken.

  'Ik ga iets met gender doen', verklaarde één van de vrouwen. 'Over de positie van de vrouw in de maatschappij enzo. Dat is gewoon echt superbelangrijk.'

  'Je vindt jezelf gewoon echt superbelangrijk', dacht ik, 'en daar verzin je vervolgens een studie omheen.'
 
  Wat zou nou ijdeler zijn? Met een stylus eindeloos aan een foto van jezelf prutsen, of een master volgen omdat je zo graag over jezelf kletst? Of ligt het toppunt van zelfabsorptie misschien wel bij de man die zo in beslag genomen wordt door zijn eigen observaties dat hij het nodig vindt om deze te delen met het hele internet?

woensdag 18 november 2015

Religie

RGB Free, by vivekchugh
Vandaag heb ik het licht gezien: ik word religieus. Ik heb me bekeerd tot het MichielHordijkisisme. Het MichielHordijkisisme baseert zijn levensovertuiging op het Heilige Pamflet. Het Heilige Pamflet ligt veilig opgeborgen in mijn bureau, mensen die zich in mijn religie willen verdiepen kunnen een verzoek indienen voor een kopietje.

  Dit zijn enkele belangrijke leerstellingen uit het MichielHordijkisisme:

1. MichielHordijkisisme heeft betrekking op alle levensterreinen. Het Heilige Pamflet bevat het antwoord op alle mogelijke problemen.
2. Elk leerstelling van het MichielHordijkisisme is eeuwig geldig en op alle tijden toepasbaar.
3. Het MichielHordijkisisme heeft altijd gelijk, andere religies die aanspraak maken op de waarheid dienen zich aan te passen aan het MichielHordijkisisme of zullen hieraan met geweld onderworpen worden.
4. Het is de heilige taak van MichielHordijkisisten om het MichielHordijkisisme zoveel mogelijk te verspreiden en om het tot de overheersende wereldreligie te maken.
5. Alleen MichielHordijkisisten zullen toegelaten worden tot de hemel.
6. Acties van MichielHordijkisisten tegen andere beschavingen vormen een Heilige Oorlog en kunnen nooit als 'terrorisme' worden bestempeld.

Mochten er mensen zijn die problemen met deze leerstellingen hebben, dan wijs ik ze graag op de vrijheid van godsdienst die er in dit land heerst en dat deze kritiek gekwalificeerd kan worden als haatprekerij. Mocht ik actief worden belemmerd in het uitvoeren van mijn religie, dan lijkt het me niet meer dan logisch dat ik hier beledigd en mogelijk zelfs agressief op zal reageren.
  Mijn godsdienst leert mij dat ik als MichielHordijkisist superieur ben aan alle ongelovigen en mijn wraak zal zoet zijn als de rest van de wereld zich hier weinig van aan wenst te trekken.

zondag 15 november 2015

Macho

RGB Free, by mzacha
Er wordt veel gediscussieerd over de motieven van Jihadisten. Ik heb gisteren een tijdje naar een foto van een Jihadist zitten kijken die fier naar de camera lachte. Zijn ogen straalden, in zijn hand hield hij een vrij keurig afgehakt hoofd.
  Hij leek als een kind zo blij.
  En dat is precies waar die Jihadisten op die mediagenieke video's me aan doen denken: jongetjes.

  En ook wel: jonge honden.

  Die jongeman met zijn afgehakte hoofd, het had een hondje kunnen zijn. Een reu die triomfantelijk op een stok zit te knauwen die hij net van je heeft afgepakt.
  Waar geloven de Jihadisten in?
  Dat zou weleens samen te vatten kunnen zijn in drie overtuigingen:

  Ik ben sterk en jij bent zwak
  Ik ben een kerel en jij bent een mietje
  Ik heb gewonnen en jij hebt verloren.

Volgens trendwatcher Adjiedj Bakas zijn grenzen er in de Jihadistische ideologie om overschreden te worden. Hij bedoelt dat in geografische zin, maar het zou ook weleens kunnen kloppen in psychologische zin: de Jihadist is een macho die je grenzen wilt overschrijden. De Jihadist wil je bestijgen. En het baasje dat voor je zou moeten zorgen staat je in plaats daarvan op hoge toon de les te lezen dat je wel leuk met het andere hondje moet spelen.
  Een interessante vraag om uit te zoeken is waarom het vaak moslimjongens zijn die zo nodig de extreem dominante reu uit moeten hangen.

De schoolpleindirecteur

RGB Free, by bies
Zodra hij je ziet, probeert hij je kleiner te maken. Hij stelt je belangrijkste karaktertrek vast, en gaat daar geamuseerd naar zitten kijken. Hij weet zeker dat hij je beter kent dan dat jij jezelf kent en hij schept daar bijzonder veel genoegen in.
 
  Als hij naar muziek luistert stelt hij voldaan vast dat het een bekend akkoordenschema is, niets nieuws onder de zon.
  Als hij een boek leest kruist hij de spelfouten aan en vat hij kernachtig de inhoud samen.

  Hij categoriseert mensen nog voordat ze hun mond open hebben gedaan.
  Hij heeft nog nooit echt met iemand gesproken.
  Hij denkt een uniek standpunt in te nemen waarin hij alles doorziet.
  Hij heeft nog nooit echt ergens naar gekeken.
  Hij denkt alles te horen en je hoeft hem niets te vertellen.
  Hij heeft nog nooit echt naar iemand geluisterd.

   Als kind voelde hij zich al meer verwant met de volwassenen. Hij maakte graag even een praatje met een leraar, het liefst over één van de andere kinderen.

  'Johan zit vandaag niet zo lekker in zijn vel', vertelde hij de meester dan bijvoorbeeld. 'Hij maakt zich wat zorgen over zijn werkje. En Lisa is ook nog steeds erg onzeker. Afijn, je weet hoe ze is.'

  Hij wisselde een blik van verstandhouding met de leerkracht en hervatte zijn rondje over het plein. Het was maar goed dat hij er was: wat zou er van dat schoolplein terecht zijn gekomen zonder zijn scherpe blik en zijn altruïstische betrokkenheid?' In de lerarenkamer noemden ze hem 'de schoolpleindirecteur', hij gloeide van trots toen hij dat een keertje opving.

  'Ik ben de schoolpleindirecteur', mompelde hij als de bel ging en het speelkwartier begon.
  'Het is mijn taak de mensen de juiste weg te wijzen. Ik weet wat goed en kwaad is, ik weet wat hoort en wat niet hoort. Ik weet wie jij bent en wie jij denkt dat je bent. Er is niets wat mij ontgaat. Ik ben de weg en het wezen.'

  De andere kinderen lieten de schoolpleindirecteur zoveel mogelijk met rust. Ze keken vol ontzag naar zijn belangrijke werk en hoopten dat ze alles goed deden en dat hij niet tegen ze begon te praten, want dan was je zo tien minuten verder en die tijd besteedde je liever aan tikkertje.

vrijdag 6 november 2015

Chirurg

Foto: wikipedia
Ik zat in Eindhoven naar Bob Dylan te turen en ik was diep onder de indruk. Dylan zong over 'long and wasted years' terwijl ik met een toneelkijker inzoomde op zijn oude, gepijnigde gezicht waar die hartenkreten uitrolden en ik geloofde elk woord van wat hij zei. Bij de meeste zangers denk ik: 'Het zal wel. Je kunt mooi zingen, maar ik ga denk ik lekker een eitje bakken of even de hond uitlaten.'

  Geloofde Dylan het zelf ook?

  Dat weet je natuurlijk nooit. Waar het om gaat is dat jij gelooft dat hij het gelooft. Als je een goeie film zit te kijken waarin Al Pacino een monoloog houdt over de noodzaak om zijn broer een kopje kleiner te maken, dan gaat het er niet om of Al Pacino daadwerkelijk ook maar één woord gelooft van wat hij ergens op een filmset in California staat te oreren. Waar het om gaat is dat jij gelooft dat het karakter dat door Al Pacino vertolkt wordt elk woord meent van wat hij zegt.

  En zo is het met Dylan dus ook.

  Het is de ervaring dat er iets gebeurt, dat er daadwerkelijk iets op het spel staat, iets wat zo belangrijk is voor één persoon dat het belangrijk wordt voor de hele wereld.
  Of Dylan tijdens het zingen daadwerkelijk vol zit met rancune over verloren jaren, of dat hij denkt: 'ik ga straks lekker in mijn camper een eitje bakken', doet er eigenlijk niet toe. Persoonlijk denk ik dat er een grens is aan de hoeveelheid oprechtheid die je kan faken. Ik denk dat Al Pacino midden in zijn monoloog daadwerkelijk even zijn broer wil vermoorden en ik denk ook dat Dylan echt hoopt dat de tijden zullen veranderen. Het is als die bekende quote van Hemingway: 'There is nothing to writing, all you do is sit down at a typewriter and bleed.'

  Dat zou ook wel eens voor de betere performances kunnen gelden. Waarbij moet worden aangetekend dat het niet voldoende is om het podium op te stappen en met een flinke haal je halsslagader door te jassen: dat noemen we kitsch. De professionele artiest is als een ervaren chirurg: hij weet precies waar en wanneer hij moet snijden voor het maximale effect met de minste bijwerkingen.

zaterdag 31 oktober 2015

Harmonie

RGB Free, by RWLinder
Als het op jaargetijden aankomt, er waarom zou het daar niet eens op aan mogen komen, geniet de herfst toch wel mijn grote voorkeur.
  De herfst laat je rustig binnen, zonder een overdreven beroep op je te doen.
  Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld de lente, dat aanmatigende jaargetijde dat er alleen maar op uit lijkt te zijn om je aan het werk te zetten. Alles ontpopt en ontluikt in de lente, de hele natuur spoort je aan om aan de slag te gaan zodat je recalcitrant onder je bed gaat liggen, niet van plan om ook maar enig initiatief te ontplooien.
 
  Als het de bedoeling is, dan hoeft het dus niet meer.
 
  Op de opdringerige lente volgt zijn hysterische broertje, ook wel bekend als de zomer. De zomer is een discotheek waar de muziek te hard staat, de mensen te druk zijn en iedereen veel te veel z'n best doet om het naar z'n zin te hebben.
  De winter is al wat geschikter, hoewel je van de winter natuurlijk ook rustig mag verrekken. Maar de winter doet het rustig aan en dat is al heel wat prettiger dan die aanmatigende lente en dat drukdoenerige zomertje. Van de winter mag je rustig doodvallen, de lente zet je aan het werk en de zomer is alleen maar met zichzelf bezig, daar komt het zo'n beetje op neer.
 
  Maar dan de herfst.
 
  De herfst is als een oude vriend die op je zit te wachten in een rustig café, waar een bockbiertje voor je klaarstaat en de kastelein je vriendelijk toeknikt als je de drempel overstapt.
  In de herfst laten de lanen je goedmoedig toe onder hun geel-oranje bladerdak, het is nog lekker warm zonder dat het vervelend wordt, je wordt uitgenodigd om je gedachten de vrije loop te laten in de richting die jou toevallig het beste uitkomt, je mag binnenkomen maar je mag ook weer weggaan, de wind ruist zachtjes om je hoofd en er begint zowaar tussen jou en de wereld iets te ontstaan dat je met harmonie zou kunnen omschrijven, ware het niet dat harmonie typisch zo'n aanstellerig zomerwoordje is.

vrijdag 30 oktober 2015

Klasse

RGB Free, by mzacha
'En Jan, wat vond jij van de wedstrijd?'
  'Ja, prachtig, schitterend. De manier waarop Feyenoord zich terugknokte, echt geweldig.'
  'Viel je daarbij nog iets bijzonders op?'
  'De tackle waarbij Elia bijna het been van Schöne brak, dat was echt klasse. Of anders die schaar waarmee Vilhena het kniekapsel van Bazoer uit elkaar trok, dat is echt voetbal.'
  'En wat vond je dan van Dirk Kuyt?'
  'Geweldig. Hij heeft meerder sprints van dertig meter getrokken om met een hysterisch brulhoofd de scheidsrechter helemaal verrot te schelden, wat een klasbak.'
  'En dan na het laatste fluitsignaal, het vieren met de supporters.'
  'Ja, echt schitterend. De pure haat die er uit de ogen van de Feyenoord-supporters straalt, dat zie je alleen in de Kuip. Het doet me denken aan klopjachten en razzia's, ze zouden zo een Ajax-supporter kunnen lynchen, dat zijn de echte supporters. Eén en al wrok en minderwaardigheidscomplexen en dan negentig minuten lang zingen dat Joden aan het gas moeten en dat de moeder van Boer een hoer is, wat een mooi publiek, dat zie je echt alleen hier in Rotterdam.'
  'We kunnen concluderen dat het echt een heerlijke ouderwetse voetbalavond was?'
  'Het was klasse man, absoluut klasse.'

zaterdag 24 oktober 2015

Drempel

RGB Free, by Ambroz
Het was na middernacht en we zaten in de intercity van Utrecht naar Den Bosch. Een trein gevuld met hele en halve dronkenlappen die lusteloos in hun bankjes hingen of elkaar melig wat zaten te whatsappen. Te midden van dit liederlijke gezelschap zaten twee uit de toon vallende jongemannen de voortgang van één of ander kloteproject te bespreken.

'Je moet gewoon om hulp vragen'
- En dat vind ik dus lastig
'Maar hoe kan je dan een plan opstellen voor hoe het moet gebeuren?'
- Maar hoe dan?
'Ik voel een drempel'
- Hoezo... Het probleem zit in zijn hoofd
'Hoezo voel jij je daar in je eentje verantwoordelijk voor?'
- Dat is een heel moeilijk proces
'Laat hem dan inzien dat het probleem dáár zit.'
-Het is een heel stroperig proces
'Uiteindelijk gaat het allemaal naar hem'
- Dat is een heel technisch verhaal
'Je draait eromheen'
- ...

Toen ik allang was uitgestapt en door de heerlijk frisse nacht naar huis fietste, zeurde de eindeloze dialoog nog steeds door mijn hoofd. Ik stelde me voor dat de twee mannen waren beland in een nooit meer eindigende schemertoestand, tot in de eeuwigheid rijden ze rond in een intercity waarin ze een gesprek voeren over een project dat niemand begrijpt, dat nooit afkomt en dat eigenlijk ook helemaal niet bestaat.

woensdag 21 oktober 2015

Kreukels

Foto: Wikipedia
In haar documentaire-serie 'Sophie in de kreukels' beklaagde Sophie Hilbrand zich zeven afleveringen lang over het feit dat mooie vrouwen 'afgeschreven' zijn voor tv als ze over de veertig zijn.
  Volgens Sophie is er sprake van discriminatie: de mannelijke presentatoren van BNN zijn helemaal niet zo mooi, alleen de vrouwen zien er goed uit.
  Er is inderdaad sprake van discriminatie, maar niet van mooie vrouwen. 

  Die mannen moeten zich, net als gewone vrouwen, een slag in de rondte werken om op tv te komen: ze moeten geestig zijn, charismatisch en ze moeten kennis van zaken hebben.
  Die jonge vrouwen hoeven echter alleen maar mooi te zijn.
  Het is een grof schandaal en pure discriminatie van mannen en gewone vrouwen dat mooie vrouwen zoals Hilbrand twintig jaar lang puur op hun uiterlijk kunnen parasiteren.

vrijdag 16 oktober 2015

Hip

Foto: Wikipedia
Het lijkt de laatste tijd een beetje hip te zijn om Matthijs van Nieuwkerk en De Wereld Draait Door te bashen. Dat irriteert me, aangezien ik al een hekel aan DWDD had voordat het hip werd om een hekel aan de DWDD te hebben.

  Laat ik daarom een lofzang aanheffen op Matthijs van Nieuwkerk. Want hoe irritant zijn programma ook is, van Nieuwkerk is natuurlijk wel een mediafenomeen.
   Wat is de grote kracht van van Nieuwkerk?
   Hij is een geweldige talkshowhost. Het lijkt me verkeerd om van Nieuwkerk te beschouwen als een interviewer of een journalist. Van Nieuwkerk is een gastheer in de traditie van Oprah Winfrey, je zou hem het neurotische, aan ADHD-lijdende broertje van deze grande dame van de talkshowbusiness kunnen noemen

  Net als Oprah Winfrey, houdt van Nieuwkerk in zijn televisiestudio hof. Hij verzamelt gasten om zich heen die hip zijn en stelt precies de goeie vragen om een uniek, soiree-achtig sfeertje te creëren.
  Het doet me denken aan het personage Hildebrand Slakhoorn uit het zesde Harry Potter-boek. Deze Slakhoorn organiseert een soort heerlijke avondjes waarvoor je alleen wordt uitgenodigd als je om de één of andere reden in hoog aanzien staat. Hierdoor wordt het een eer om bij Slakhoorn aan te schuiven en treedt er een soort ruilmechanisme op: je roem wordt groter als je een avondje van Slakhoorn bezoekt en Slakhoorns avondjes worden groter door alle populaire mensen die er komen.

   Het enige verschil met DWDD is dat de heerlijke avondjes gefilmd worden, waardoor je als kijker het gevoel krijgt ook een beetje tegen dit unieke gezelschap aan te schurken. Er hangt succes in de lucht bij DWDD en het is heerlijk om hier na een lange werkdag wat van mee te snuiven.
  De grote verdienste van van Nieuwkerk is dat hij meestal precies het juiste midden weet te houden tussen euforische zelf-felicitatie en oprechte jongensachtige nieuwsgierigheid.
  Zoals de laconieke zwarte-vrouwen-houding de pretenties van Oprah Winfrey prettig verdoezelt, zo verdoezelt de jongensachtige energie van van Nieuwkerk meestal het zelfbevlekkende aspect van DWDD. Meestal, want soms gaat het fout en dan valt de hele goegemeente dus over je heen.

  En dat vind ik flauw. Wel jarenlang lekker inhaken bij het zelfingenomen gebabbel van zo'n programma, om dan bij de eerste de beste tekenen van verval meteen de koning in de rug te steken.

  Het enige probleem wat ik met DWDD blijf houden, (afgezien natuurlijk van het feit dat ik zelf nooit eens wordt uitgenodigd om door Matthijs bewierookt te worden) is de rol die kunst erin speelt. Een zelf-feliciterende talkshow is prima, maar laat de kunst er dan lekker buiten. Net zoals Slakhoorn alleen maar mensen uitnodigt omdat ze op dat moment hip zijn, nodigt DWDD alleen maar schrijvers, muzikanten en wetenschappers uit omdat ze midden in de belangstelling staan. Dan degradeer je de kunst tot een middel voor je eigen zelfverheffing, in plaats van dat je het als doel op zich beschouwt en je je er werkelijk in verdiept. Het zomerinterview met van Nieuwkerk in HP/De Tijd over zijn muzieksmaak werpt licht op de zaak:

De eerste single die ik kocht was Rosetta van George Fame en Alan Price. Een ietwat zouteloos, zelfs een beetje onnozel hitje achteraf. Maar op de één of andere manier hadden de grote jongens in mijn voetbalelftal het erover. En ik wilde een grote jongen zijn, zo eenvoudig zat de wereld toen nog in elkaar.

Ik ben bang dat de wereld nog steeds zo in elkaar zit. Van Nieuwkerk nodigt kunstenaars uit waar de grote jongens naar luisteren, omdat hij zelf graag een grote jongen wil zijn. Dat hij die aandrang heeft weten om te bouwen tot één van de meest succesvolle televisieprogramma's van de laatste twintig jaar, mogen we best een bijzonder knappe prestatie noemen. Hij zou eens geïnterviewd moeten worden door Matthijs van Nieuwkerk, dat heeft hij echt verdiend.

woensdag 14 oktober 2015

Discussie

RGB Free, by mzacha
In Woerden kruipt een klein Syrisch jongetje door een sporthal. Het is koud in Holland, met z'n ruggetje schurkt hij tegen de reutelende radiator waar vorige week nog de ballen van de zaalvoetballers tegenaan stuiterden. Het jongetje staart voor zich uit en vraagt zich af wat er in dit druilerige landje van hem terecht zal komen.

  In een televisiestudio zo'n vijftig kilometer meter verderop voeren twee mannen een discussie over precies deze vraag.

  Willem-Jan is een goed geklede, blozende man van in de vijftig en hij verkondigt dat het jongetje een verrijking voor de Nederlandse samenleving zal zijn.
  'Hij gaat de taal leren, hij krijgt goed onderwijs en hij wordt misschien wel een art, jurist of kunstenaar', verkondigt Willem-Jan glimmend.
   Willem-Jan denkt in succesverhalen, omdat hij zelf een succesverhaal is.
   Hij heeft een goede opleiding genoten en hij heeft al twintig jaar een mooie baan in de culturele sector. Hij staat positief in het leven en is omringd door mensen die ook allemaal positief in het leven staan. De weinige immigranten die hij tegenkomt zijn vrolijke, sterke, slimme mensen die gestaag de maatschappelijke ladder hebben beklommen en zich niet door een achterstandspositie hebben laten tegenhouden.

  Tegenover Willem-Jan zit Ruud. Ruud woont al zestig jaar in een prachtwijk, hij draagt een smoezelig overhemd, heeft groeven in zijn gezicht zo diep als loopgraven en zijn handen trillen omdat hij in de studio niet mag roken.
  Ooit woonde Ruud in een keurige arbeidersbuurt. Zijn vader werkte in de fabriek en iedere zondag gingen ze naar het voetballen. Inmiddels is zijn vader allang dood en is Ruud nog één van de weinige Hollanders in zijn oude buurtje. Hij zou wel willen verhuizen, maar heeft er het geld niet voor. Hij is laagopgeleid, heeft een slechte gezondheid en kan maar net de eindjes aan elkaar knopen. Onder Ruud wonen twee dealende Afrikanen die elke nacht stampende House draaien. Naast Ruud woont een schizofrene Turk die dag en nacht met een mes onder zijn lange jas door de buurt dwaalt. Als Ruud boodschappen moet doen komt hij langs een groepje van twintig Marokkanen die op de grond spugen en verkondigen dat hij een 'kankerhollander' is.

  Volgens Ruud wordt het Syrische jongetje helemaal geen arts, advocaat of kunstenaar. 'De ouders van het jongetje komen bij mij in de straat wonen en hij zal al snel ingelijfd worden door zo'n rondhangende bende. Hij zal de taal maar matig leren en al snel afhaken op school. Hij zal zijn eerste kruimeldiefstalletjes plegen als hij veertien is en de rest van z'n leven wordt het een rondhangende nietsnut die mij het leven zuur maakt.'

  Als Ruud gelijk heeft, heeft Willem-Jan daar geen enkele last van. Als Willem-Jan gelijk heeft, dan heeft Ruud daar geen enkel profijt van. Willem-Jan heeft alleen maar dingen te winnen, Ruud heeft alleen maar dingen te verliezen.

vrijdag 9 oktober 2015

Huiskamerdrama

RGB Free, by zatrokz
Tijdens het stofzuigen, verwoed
boos omdat het stof
me aan het werk zet

Trok ik mijn stofzuiger op z'n rug
De wieltjes weerloos
spartelend door de lege lucht

Ineens was het een schildpadje
met machteloze pootjes, of een kevertje

Vol schuldgevoel
Draaide ik mijn vriendje terug op de grond

Om hem te troosten zette ik hem wat harder aan
totdat hij weer knorde van tevredenheid.

vrijdag 2 oktober 2015

Discriminatie

Foto: Wikipedia
José Mourinho, de trainer van Chelsea, is nogal een opgewonden standje. Hij scheldt alles en iedereen die hem tegen lijkt te werken verrot, en meestal is dat niet zo'n probleem. Maar tijdens de eerste wedstrijd van het Engelse voetbalseizoen maakt hij een bijna fatale fout: deze keer schold hij geen man uit, hij schold een vrouw uit.

  En dat is dus discriminatie.

  De clubarts van Chelsea, Eva Carneiro, rende het veld in om een speler medisch bij te staan, maar Mourinho had liever dat ze op de bank was blijven zitten want die medische bijstand kostte alleen maar extra tijd en Chelsea stond achter. Dus kreeg de dokter de volle laag en kreeg Mourinho vervolgens de Women in Football Association over zich heen vanwege dit vreselijke vrouwonvriendelijke gedrag.

  Er volgde een vrij bizar onderzoek van de FA dat draaide om de vraag of Mourinho de dokter een filha da puta (dochter van een hoer, een vreselijke aantijging), of gewoon een filho da puta (zoon van een hoer, een prima belediging) had genoemd.
  Na intensief onderzoek van de videobeelden en het raadplegen van meerdere Portugese linguïsten stelde de FA, tot grote woede van de Women in Football Association, vast dat Mourinho geen filha da puta had gezegd en zich dus niet schuldig aan seksisme had gemaakt.
 
  Ligt het aan mij, of is de Women in Football Association zo ongeveer de meest seksistische organisatie die er bestaat? Waarom is het helemaal toppie om mannen ongegeneerd voor vuile klootzak uit te schelden, maar bega je zo ongeveer een halsmisdrijf als je een vrouw een teringwijf noemt? Het lijkt mij dat de Women in Football Association weinig van het begrip 'discriminatie' begrepen heeft. Als ze echt zo begaan zijn met de acceptatie van vrouwen in de voetbalwereld hadden ze het hartgrondig toegejuicht als Mourinho Eva Carneiro drie minuten lang voor filha da puta extrema uit had staan maken: een beter bewijs dat je er helemaal bijhoort bestaat er niet.

vrijdag 25 september 2015

Conflictmodel

Foto: Wikipedia
Als Johan Cruijff vroeger weer eens met iedereen en z'n moeder ruzie had gemaakt, hoorde je ernstige mannen weleens doodserieus beweren dat Cruijff ' het conflictmodel had gehanteerd.'
   Ik vond dat altijd een bijzonder vriendelijke uitleg. Volgens mij kan je dan ook wel gaan verkondigen dat honden 'het blafmodel hanteren' en vissen, heel ingenieus, 'het zwemmodel aanhangen'.
  Honden blaffen, vissen zwemmen en Cruijff maakt ruzie, dat lijkt me een eenvoudiger manier om de wereld te beschrijven.
  Ik zie Johan Cruijff in ieder geval niet in z'n auto zitten piekeren, onderweg naar de Arena om iedereen eruit te flikkeren die hem niet bevalt:

'Wat zal ik nu vanavond eens gaan doen? Het conflictmodel hanteren of de constructieve dialoog aangaan met alle belanghebbenden en eerst maar eens evalueren of er draagvlak is? Weet je wat, ik ga maar eens voor het conflictmodel.'

   Nee, Cruijff doet gewoon precies waar hij zin in heeft en dat is waarschijnlijk één van de redenen dat hij zo succesvol is geweest.
 
  Maar nu is hij toch een beetje de mist in gegaan. De 'fluwelen revolutie', ook alweer zo'n fijn eufemistische term, misschien moeten we de Tweede Wereldoorlog ook maar de 'zachte omwenteling' gaan noemen, lijkt nog niet echt gebracht te hebben wat de bedoeling was.
  In het kort komt het erop neer dat alles beter zou worden bij Ajax nu Cruijff zich ermee ging bemoeien en tot nu toe is alles vooral heel erg veel slechter gegaan.
  Als ik een wedstrijd van Ajax kijk dan heb ik het noodnummer voor psychische bijstand alvast in mijn mobiel getoetst en heb ik alle scherpe voorwerpen bij de buren ondergebracht. Soms droom ik van het Ajax van Martin Jol, die fijne combinaties met Pantelic en dat lekker opportunistische voetbal, alleen maar om met een schok wakker te worden en Nick Viergever een pass te zien geven waar ze bij de F-jes van de FC Zwaluw een beetje besmuikt om moeten lachen.

  En het aardige is nu dat Marco van Basten, toch ook niet de minste, de knuppel gewoon even in het hoenderhok smijt:

  'Het hele verhaal is een fabeltjeskrant. En niemand die er iets van zegt.'

  De Keizer heeft volgens San Marco geen kleren aan en ik heb sterk het vermoeden dat hij daar gelijk in heeft. Op alle sleutelposities moesten oud-voetballers komen, maar die hebben elkaar volgens goed Cruijffiaans gebruik inmiddels alweer grotendeels de tent uitgevochten of zijn zelf opgestapt. Het voetbal is niet om aan te gluren en die fantastische jeugdtalenten willen ook maar niet doorbreken.
  Natuurlijk wordt Cruijff hartstochtelijk verdedigd door generatiegenoten als Johan Derksen, wiens verdediging er op neer komt dat alles wat goed gaat door Cruijff komt en alles wat slecht gaat door andere dingen waar Cruijff geen invloed op heeft.
  En Cruijff zelf? Die is inmiddels in een enigszins overrompelde vriendelijke opa veranderd, zag ik op een video.
  De arme man snapt er niets van: 'Je voetbalt om plezier te hebben', aldus Cruijff, die zich maar niet kan voorstellen waarom van Basten ineens zo onaardig doet. Misschien had iemand even moeten suggereren dat van Basten gewoon het conflictmodel hanteert.

Houding

RGB Free, by ba 1969
 Ik woonde een tijdje boven een Afrikaanse immigrant, laten we hem Ali noemen. Ali stond vaak op zijn balkon te roken, superieur neerkijkend op de rest van de wijk. Als ik na mijn werk aan kwam fietsen kreeg ik een spottend glimlachje van Ali, als hij op het trapje naar de fietsenstalling in de weg zat piekerde hij er niet over om ook maar een centimeter op te schuiven.

Was ik bang voor Ali? Vreesde ik dat hij me op een dag neer zou steken en zich aan mijn vriendin zou vergrijpen?
  Nee, niet echt.
Ergerde ik me kapot aan die kerel?
  Absoluut.

Als ik naar de beelden van in asielzoekerscentra rondhangende mensen kijk dan zie ik naast de ontheemde gezinnen ook vooral veel potentiële nieuwe Ali's. Die mannen vormen niet zozeer de rovende en verkrachtende bende die Wilders ervan probeert te maken, het zijn geen
'testosteronbommetjes', maar het zijn wel mannen met een houdinkje.
  Het eten is niet goed, de wifi is traag. We geloven hier in de verkeerde God en we eten haram. Het zijn kerels die hun eigen manier van leven eigenlijk behoorlijk superieur aan de onze vinden, maar in een machteloze positie terecht zijn gekomen zodat ze alleen nog maar hun rancuneuze trots hebben om zich aan vast te klampen.
  Want dat leek me het grootste probleem met Ali: hij had een 'chip on his shoulder bigger than his feet', om John Lennon maar eens te citeren.
  Op de korte termijn geloof ik het wel met al dat hysterische 'hou je dochters thuis' geschreeuw, dat is xenofobe flauwekul. Maar op de lange termijn zouden honderdduizenden Ali's met een minderwaardigheidscomplex waar je de Frankfurter Buchmesse in kunt organiseren, een serieus gebrek aan perspectief en een ongezonde heilige religieuze overtuiging een recept voor veel vervelende ellende kunnen zijn.

donderdag 24 september 2015

Een lieve poes

RGB free, by pitrih
Soms heb ik het idee dat er twee soorten schrijvers zijn: het romantisch-lyrische type en het cynisch-neurotische type. De drijfveer achter beide types lijkt me hetzelfde: een structureel en diepgaand onvermogen om om te gaan met de dagelijkse realiteit.

  Ik stel me zo voor dat vooral de manier waarop dit onvermogen zich vertaalt naar literatuur, tussen beide types verschilt. De romanticus zoekt het in de ontsnapping via fraaie lyrische zinnen die een beeldende, verliteratuurde wereld oproepen waarin zich vaak ook nog een droomvrouw of droomman bevindt die in één klap aan alle ellende een einde zou maken.
  Denk bijvoorbeeld aan de 'schone jongens' van Reve die zijn hoofdpersonages moeten redden uit de treurige en weerzinwekkende wereld.

  Het cynisch-neurotische type gooit het over een andere boeg. Ik stel me zo voor dat dit type niet eens meer de kracht heeft om te fantaseren over een betere wereld en zijn hoofdpersonages zijn dan ook vaak behoorlijk moedeloze mannen die zich met een bewonderenswaardig doorzettingsvermogen toch nog zo goed en zo kwaad als het kan door de dag proberen te worstelen.
  Tot schrijvers uit deze categorie reken ik de, voornamelijk tot het mannelijk geslacht behorende en vaak chronisch depressief overkomende, types als Herman Brusselmans, Hans Dorrestijn, Bob den Uyl en de onlangs gedebuteerde Robert van Eijden.
  De personages van deze schrijvers zouden we als licht-autistisch kunnen omschrijven en ze weten zich alleen dankzij een flinke portie galgenhumor en scherp omschreven leefregels nog enigszins te handhaven. De wereld vraagt eigenlijk continu teveel van hen, of het nu op het werk, in de relationele sfeer of gewoon in de supermarkt is. Ze vragen zich af waar gewone mensen in godsnaam de energie vandaan halen om te werken en op vakantie te gaan en komen alleen enigszins tot rust in een lege, geluidsdichte ruimte waarin ze zich kunnen overgeven aan een obsessieve hobby als de Tweede Wereldoorlog of het werk van een obscure jazzmuzikant van honderd jaar geleden.

Het boek Boek (256 blz) van van Eijden is een mooi voorbeeld van een boek met zo'n cynisch-neurotisch personage. De hoofdpersoon van Eijden wil er eigenlijk niet zijn, maar aangezien hij er nu eenmaal is wil hij dan in ieder geval zo veel mogelijk met rust worden gelaten. Hij heeft zijn leven hier aardig naar ingericht: hij werkt thuis als eindredacteur voor verschillende bladen en komt zijn huis alleen maar uit om Witte Trappist te drinken in zijn stamcafé. Als zijn vaste kruk in het café bezet is fietst hij net zolang rondjes om de kroeg tot de kruk vrij is en als de kruk niet vrij komt slaat de paniek zo erg toe dat hij in een soort shocktoestand met fiets en al op de grond gaat liggen.

  Een chronische shocktoestand, zo kan je de geestesgesteldheid van van Eijden sowieso eigenlijk wel het beste omschrijven. De wereld is een onberekenbaar en opdringerig monster en er zijn maar een paar dingen die het leed een beetje kunnen verzachten.
  In ongemakkelijk situaties (zoals een gesprek met iedereen die hij niet kent) speurt hij automatisch naar 'een lieve poes om te aaien', waarbij de poes functioneert als een soort wandelend knuffeldekentje om zijn overspannen geest weer enigszins tot rust te brengen.
  Het aardige van schrijvers als van Eijden is natuurlijk dat ze zo'n scherp inzicht in hun eigen neuroses hebben en zoveel gevoel voor humor dat de belevenissen van hun personages toch vooral hilarisch zijn, in plaats van een deprimerende case-study van een psychiatrisch geval.
  Wat betreft Boek (256 blz) is het genoeg om te vermelden dat het huurappartement van van Eijden gerenoveerd gaat worden zodat hij een paar weken lang vier energieke bouwvakkers over de vloer krijgt:

 'Na zijn inleidende praatje aan mijn eettafel probeerde ik de man van de woningbouwvereniging ervan te overtuigen dat het beter was onze flat niet te renoveren, maar gewoon te slopen - bij voorkeur met mij er nog in, voegde ik eraan toe.'

donderdag 17 september 2015

Biologie

RGB Free, by criscris1
Bij Studio Powned liet een verslaggever aan vrouwen foto's van de stevig gespierde, in het uitgaansleven wild om zich heen meppende Badr Hari zien.
  Mooie man, constateerden alle dames,  ze zouden zo het bed met hem in duiken.
  Bij het volgende item liet Arnold Karskens zien hoe 'vluchtelingen' aankwamen aan de Griekse kust: tientallen goed geklede en afgetrainde Badr Hari-lookalikes met petjes en Nikes werden enthousiast opgevangen door een Nederlands meisje, waarmee ze meteen innige selfies op hun smartphone maakten.

   'Dat is omdat ik blond ben', straalde het meisje.
  
  Ze was naar Griekenland gereisd om deze arme zielen een gastvrij ontvangst te geven.
  In de daaropvolgende discussie pleitte de Marokkaanse Raja Folgata ook gepassioneerd voor een open ontvangst van de ontheemden. De mannen in de studio die wat minder enthousiast op deze toffe gasten reageerden waren volgens haar overduidelijk kortzichtige racisten.
  Een tijdje vroeg ik me af waarom de feministen in de Scandinavische landen hun eigen mannen via de wet willen dwingen zittend te plassen in uniseks toiletten, terwijl ze de muzelmannen met hun middeleeuwse denkbeelden juichend binnenhalen.
  Misschien lag het antwoord besloten in deze Powned-aflevering: de dames van Europa hunkeren naar de gespierde vreemdeling die de genenpoel weer een slinger kan geven.



.

woensdag 9 september 2015

Kunst

RGB free, by Krayker
'Wacht maar, jij wordt ook nog wel een keer depressief', schijnt Geerten Meijsing ooit aan zijn collega-schrijver Atte Jongstra te hebben verzekerd. 'Depressie is een typische schrijverskwaal.' Meijsing kreeg gelijk, ondanks de verzekering van Jongstra dat hij daar echt totaal geen aanleg voor had.

De vaststelling dat depressie een typische schrijverskwaal is, is niet echt baanbrekend. Van Hemingway tot Plath, van Vestdijk tot Zwagerman, de voorbeelden zijn zo talloos dat het geen toeval meer kan zijn. Artsen schijnen de oorzaak van dit fenomeen onder meer te zoeken bij het eenzame en zittende beroep van schrijvers, geen beweging, weinig zonlicht, sociale isolatie en dan ook nog al die afwijzingsbrieven van uitgevers, wie zou daar niet een beetje somber van worden?

  Toch lijkt me dat een klassiek gevalletje oorzaak en gevolg verwarren.
 
  De schrijvende depressievelingen zijn niet depressief doordat ze schrijver zijn, ze zijn schrijver doordat ze depressief zijn aangelegd.
  De chronische melancholicus bevindt zich geestelijk op een eiland, hij is afgesneden van de rest van de mensen. Er is teveel walging, teveel eenzaamheid, teveel onbegrip voor de wezenloosheid van het alledaagse en, afwisselend, teveel manische extase en teveel hysterische intensiteit voor een normaal contact met de normale mensen die heel stabiel van negen tot vijf een spreadsheet zitten in te vullen en zich afvragen of ze voor of na de file naar huis zullen gaan.
  Maar ook de melancholicus hunkert naar contact.
  Dus begint hij te schrijven, als een bezetene en balt hij al zijn emoties samen in een boek, een boek dat hij de wereld in stuurt zoals een gestrande reiziger flessenpost de zee in mietert.   
  Het is een wat omslachtige manier om toch nog contact te houden met het vasteland en de enige echte opluchting komt wanneer er eens een keertje retourpost komt van een andere gek die op zijn eigen eilandje precies hetzelfde zit te doen. Een andere melancholicus die zijn eigen obsessies in zijn eigen boek, muziek of schilderij heeft verwerkt en met wie hij daadwerkelijk, via een tussenstation, wezenlijk contact kan onderhouden.

  Het lijkt me absoluut geen toeval dat Joost Zwagerman zo intens enthousiast over kunst kon praten: het was zijn levenslijn met de rest van de wereld.
 
  Voor gezonde mensen is kunst een aardig extraatje, een vaatje samengebalde menselijkheid waar ze indien nodig ook wel zonder zouden kunnen. Maar voor de chronische melancholicus is kunst het enige dat staat tussen hem en de totale waanzin.
  Als ik aan Joost Zwagerman denk dan denk ik aan flessenpost die niet meer aankomt, aan een man op een eiland die naar de horizon staart en zich beseft dat hij nooit meer op verlossing hoeft te hopen.

zaterdag 5 september 2015

Agressie

 Vroeger had je het feministische maandblad Opzij. Een goed gekozen titel, als ik aan een feministe denk zie ik inderdaad een vrouw voor me die me opzij duwt, het liefst voor een passerende vrachtwagen, zodat zij op tijd kan komen voor de bijeenkomst 'Mannen en waarom zij vernietigd moeten worden' in het lokale buurthuis.
  Maar goed, dat blad bestaat dus nog steeds, al heeft het wel steeds minder lezeressen. Is dit te wijten aan de vervolmaking van de feministische droom? Dat lijkt me sterk, volgens mij is de Opzij overbodig geworden omdat vrijwel alle mainstream media een vermomde versie van de Opzij geworden zijn.

  Op slinkse wijze hebben de feministen zich over vrijwel alle redacties van het land verspreid en zonder dat we het in de gaten hebben worden we van 's-ochtends vroeg tot 's-avonds laat feministische propaganda gevoerd. Dit weekend maken ze het bij de Volkskrant zoals gewoonlijk het bontst: daar plaatsen ze gewoon een woeste mannenkop op de cover bij een reportage over voedingssupplementen tegen agressie:














  Het mannelijk beest dat getemd moet worden, een aardig beeld, maar het had wel wat subtieler gekund. Neem bijvoorbeeld Trouw.
  Daar openen ze 'Letter en Geest' met een groot artikel over 'De betere wereld van Borgen':













  Mag u drie keer raden wat er zo goed is aan de wereld van 'Borgen'.
  Precies, in 'Borgen' zijn de vrouwen de baas. Vrouwelijke premier, kinderen bij de persconferenties, een speelhoekje in het Ministerie van Justitie. En als bonus laat deze Deense serie ook nog eens zien dat politici gewoon naar het toilet moeten.
   Vrouwen die met hun kinderen onder de arm het land besturen terwijl de mannen braaf hun agressie-remmende voedingssupplementen slikken, daar kan de Opzij nog een puntje aan zuigen.

maandag 31 augustus 2015

Revolutie

RGB Free, by somadjinn
Eén ding wil ik wel zeggen over Turks Fruit: het is een prachtige roman. De taal, de stem waarmee het verhaal wordt verteld, de wanhoop en de visuele kracht, er staat volgens mij niet één zin in dat boek die niet klinkt als een klok.
  Maar mijn God, wat heeft die Paul Verhoeven er een strontvervelende film van gemaakt.
  Gisteren was het weer eens zo ver. Zomergast Damiaan Denys liet het beroemde onderstaande stukje uit de film zien en verklaarde dat dit de reden was dat hij naar Nederland verhuisde.
  'Een land waar je zo kan fietsen, dat is toch fantastisch.'

  Misschien moet ik me maar eens bij hem melden om te vragen wat er mis met me is, want ik zie in dat filmpje blijkbaar iets anders dan de meeste mensen. Het is een fragment dat vaker wordt opgevoerd, vaak door gelukzalig kijkende babyboomers die terug verlangen naar de vrije jaren zeventig en al het geluk dat dat met zich meebracht.
   Wat zien we precies in het filmpje?
   We zien een vervelende arrogante blonde kerel die expres voor een auto blijft slingeren terwijl de automobilist hem uit alle macht probeert te ontwijken. We zien een toverkol op de bagagedrager die de automobilist met een bos bloemen in het gezicht slaat en zegt dat ze net getrouwd is. We zien de lastig gevallen automobilist bijna crashen tegen een muur. We zien de blonde lulhannes een ijsje uit de hand van een oude man pakken en het lekker zelf oppeuzelen. En we zien hoe het vervelende stel met fiets en al een drankwinkel binnen rijdt.

  Is er iets ernstig mis met mij als ik het prachtig had gevonden als ze aan het einde met bloemenbos en al door een vrachtwaren waren geschept en verticaal tegen een muurtje waren geslagen, waarbij de punt van de cornetto het rechteroog van Rutger Hauer had doorboord?

  Het lijkt mij dat we in dit ene clipje een mooie samenvatting zien van alles wat er irritant is aan de na-oorlogse generatie. Dat geslinger voor die auto staat natuurlijk symbool voor de vijftig jaar waarin ze alle maatschappelijke posities hebben geblokkeerd voor de volgende generaties. Het ijsje is de verzorgingsstaat die ze gratis en voor niets van hun ouders hebben geërfd (en die ze net zo makkelijk weer afbreken als ze hem niet meer nodig hebben). En dat zelfingenomen smoelwerk van Rutger Hauer staat voor de overtuiging dat ze Nederland hoogstpersoonlijk een stukje beter hebben gemaakt door op de Dam gitaarliedjes te spelen, in plaats van zich te realiseren dat ze maatschappelijk en economisch gigantisch de wind mee hebben gehad en dat die heilige huisjes die ze zogenaamd hebben omgeschopt eigenlijk al vervallen krotten waren die maar een zuchtje wind nodig hadden om om te donderen.

donderdag 27 augustus 2015

Groep vijf

RGB free, by jana_koll
Laatste zapte ik langs wat kanalen en kwam ik tot mijn schrik Linda de Mol tegen. Nu gebeurt dat wel vaker, maar deze keer leek Linda de Mol er zelf ook een beetje van te schrikken dat ze op tv was. Ze zat in een soort ouderwetse tuinstoel als een oververmoeid konijn in de koplampen te staren.
  De koplampen waren in dit geval Yolanthe Cabau van Kasbergen en Wesley Sneijder.
   
  Ik luisterde tien seconden naar het gesprek tussen Linda de Mol en Yolanthe en toen was ik al zo levensmoe, dat ik nog maar net de kracht kon vinden om een zendertje door te schakelen en niet voorgoed meegezogen te worden in het zuigende zwarte gat dat ontstaat als twee wandelende vacuümpompen zich verenigen.
 
   Linda en Yolanthe, dat is een instant flashback naar groep vijf van de basisschool. Twee meisjes van negen jaar die naar elkaars decorum zitten te loeren, taxeren wat de ander aan heeft en erachter proberen te komen hoeveel geld de vader van het andere meisje verdient.
  Ze hebben vanochtend een half uur voor de spiegel hun haar goed staan doen en met zorg hun kleren uitgekozen. Ze hebben geleerd te glimlachen en een beschaafde conversatie te voeren en hun agressie te verbergen als ze erachter komen dat Kimberley precies dezelfde schoenen heeft gekocht bij Cool Cat als Desiré, en ze misschien zelfs wel met z'n tweeën zijn gaan winkelen, zonder eerst even te appen.
  Het valt misschien niet meer zo op, maar er is een complete entertainmentindustrie opgetuigd rond de verlangens van negenjarige meisjes die zich vermomd hebben als volwassen vrouwen.
  Bij 'RTL Boulevard' scharen ze zich rond Albert Verlinde die midden op het schoolplein vals grijnzend de laatste roddels uit de doeken doet.
  Programma's als 'Help mijn man is een klusser' en 'Leer mij vrouwen kennen' sterken hen in het geloof dat alle jongens in principe onhandige sukkels zijn die ernstig heropgevoed moeten worden en 's-avonds kunnen ze zich verenigen rond een 'waargebeurde' RTL-film waarin een vrouw zwanger wordt van twee misvormde kinderen, als straf hiervoor in elkaar wordt gemept door haar gestoorde echtgenoot, terwijl ze huilend over straat zwerft verkracht wordt door de postbode en hier weer helemaal bovenop komt door een online cursus te volgen en een succesvol advocate te worden die aan het einde van de film al die mannen door haar spitsvondige juridische speurwerk de bak in krijgt.
 
  Die boosaardige mannen kijken ondertussen naar René de Lolbroek die bij Voetbal Inside grappen maakt over de pens van Dikke Jan, of naar James Bond die de chicks versiert en de boef kapot schiet.
  Maar dat zijn allemaal zeer ernstige zaken die de meisjes nooit zullen begrijpen.

dinsdag 25 augustus 2015

Een goed verhaal

RGB free, by lusi
In tegenstelling tot Simone van Saarloos was Zomergast Annejet van der Zijl redelijk goed te volgen. Ze hield min of meer een pleidooi voor het therapeutische schrijven en de helende kracht van een goed verhaal.
  Als journaliste was ze er niet in geïnteresseerd om het nieuws te brengen dat Bosniërs hoogstwaarschijnlijk hun eigen mensen hadden neergeknald, toen die in een rij op brood stonden te wachten.
  Blijkbaar verschil ik van mening met van der Zijl over wat een goed verhaal is, want veel beter dan het verhaal over die Bosniërs wordt het volgens mij niet.

  Van der Zijl leek me iemand die het heerlijk vind om zich in een verhalendeken te wikkelen en de absurditeit van de werkelijkheid zo niet onder ogen te hoeven komen.
  Dat is de kern van therapeutisch schrijven: er gebeurt iets 'onbevattelijks', iemand krijgt een vreselijke ziekte, takelt af, belandt in de goot, wat voor ellende dan ook, en door er een keurig verhaal van te maken schaaf je de harde randjes ervan af, je wikkelt een doekje om het bloeden heen, je geeft het gebeuren een kop en een staart en de compositie geeft een helende werking.

  Van der Zijl werd enthousiast over de manier waarop het verhaal over de slachtpartij van Breivik in een documentaire verteld werd, en daar zit precies het probleem. Je wordt enthousiast van het verhaal, we zijn allemaal suckers voor een goed verhaal, maar in de compositie zit meteen de ontsnapping: doordat je meedeint op de beats van een verhaal dringt het niet meer goed tot je door wat er eigenlijk gebeurt.
  Het verhaal sust je in slaap.

  Het is het eeuwige onbegrip tussen liefhebbers van lectuur en literatuur: de eersten willen een romantisch, spannend of sensationeel verhaal met een kop en een staart, een climax en een logische opbouw en afloop.
  Literatuur is er juist op gericht om al die logische verhalen waar we de hele dag onder bedolven worden zoveel mogelijk te slopen: het zijn doekjes voor het bloeden die je zicht op de werkelijkheid vertroebelen.
  Hoe meer je je bewust bent van de misleiding van goede verhalen, hoe scherper je ziet.

  Een schrijver als Grunberg laat het absurde en het zinloos gewelddadige dan ook vaak bijna uit het niets in zijn romans inbreken: het moet vooral niet te gezellig worden.
  Ik denk dat het ook geen toeval is dat een schrijver als Grunberg zich aangetrokken voelt tot (oorlogs) journalistiek. Wat hij in zijn romans probeert te tonen (een vader die zijn dochter vermoordt omdat ze hem dreigt te ontsnappen) komt aardig in de buurt van de werkelijkheid als we alle verhalensluiers wegtrekken (Bosniërs die hun eigen mensen beschieten omdat ze dat publicitair goed uitkomt).

  Maar je kan er natuurlijk ook voor kiezen om met een dekentje op de bank weg te dromen bij Omar Sharif als Dr. Zhivago en om dat cynische nieuws over die schietende Bosniërs maar even te negeren.
  Journalistiek toont de waarheid van de werkelijkheid, literatuur toont de waarheid van het leven en lectuur laat je wegdoezelen bij een mooie compositie, zodat je nooit zult weten wat je werkelijk hebt meegemaakt.

vrijdag 21 augustus 2015

Discussie

Wikipedia
Ik zit me al een tijdje te ergeren aan de discussie rond illegaal downloaden en de
gelegenheidsargumenten die daarbij van stal worden gehaald. Laatst vertelde iemand mij dat digitale bestanden net zoiets zijn als een boom: het is iets dat gewoon bestaat en eigenlijk van niemand is.
  En dus is de boom van iedereen.
Het verschil tussen een boom en een film, muziek of een boek is dat de laatste drie actief door iemand in elkaar zijn gezet. Iemand heeft bijvoorbeeld vier jaar fulltime aan een boek gewerkt en daar al zijn bloed, zweet en tranen in gestopt. Het gevolg hiervan is dat dit boek het intellectuele eigendom van de schrijver is en als je het wilt lezen, zal je ervoor moeten betalen.
  Dat lijkt me toch niet teveel gevraagd.

  Als je in een restaurant gaat eten verkondig je na het toetje ook niet dat het eten 'eigenlijk van iedereen is' en wandel je ook niet zonder te betalen de deur uit.

  'Maar het downloaden is nu eenmaal de werkelijkheid', hoor je dan. 'Dan moeten muzikanten en schrijvers maar een beter verdienmodel verzinnen.'

  Stel je voor dat inbrekers een super efficiënte manier vinden om in te breken in juwelierszaken. Is dat reden om het verder maar te laten gaan? Moeten die juweliers dan maar een 'beter verdienmodel' verzinnen?

  'Maar de prijzen voor cd's en e-boeken zijn belachelijk hoog. Als ze niet zo duur waren zou ik er wel voor betalen.'

  Stel dat er bij de bakker een brood ligt voor tien euro. Zeg je dan: 'Bakkertje, dat is echt belachelijk. Dat ga ik niet betalen en dat brood neem ik dus gewoon gratis mee' ? Nee, je houdt je geld lekker in je zak en zoekt een andere bakker. Dat is marktwerking en dan gaan de prijzen vanzelf wel omlaag. Het probleem met illegaal downloaden is dat de marktwerking verstoord wordt omdat er iemand op het dorpsplein honderden broden gratis uit staat te delen, broden die hij net bij de bakker op de hoek heeft gejat.

  'Maar die schrijvers en muzikanten kunnen toch al niet rondkomen van hun werk. Het is toch ook een leuke hobby voor ze?'

  Stel dat een bakker een zaakje heeft dat niet goed loopt. Wandel je dan naar binnen om te zeggen:

  'Hey, Bakkertje. Jij verdient toch al niet zoveel en brood bakken is toch ook gewoon leuk als hobby? Daarom neem ik dit halfje wit maar gewoon even mee zonder te betalen, dat snap je toch wel?'

  Er zijn eigenlijk maar twee goede argumenten voor illegaal downloaden:

  1) Het is super makkelijk.
  2) Je loopt geen enkel risico op straf.

  Alle andere argumenten zijn flauwekul en een manier om niet alleen te jatten, maar jezelf ook nog onder de morele schuld uit te wriemelen door de oorzaak bij de bestolene te leggen, in plaats van bij de dief. Dat maakt al die argumenten tot insult added to injury, zoals de Engelsen zeggen: je steelt niet alleen, je geeft je slachtoffer ook nog een schop na door te zeggen dat het zijn eigen stomme schuld is dat hij bestolen wordt.
  
 Dat er toch altijd mensen illegaal zullen blijven downloaden is logisch, gelegenheid maakt de dief en je kan het mensen nauwelijks kwalijk nemen. Maar wees dan wel zo eerlijk om voor je jatwerk uit te komen in plaats van slappe argumenten op te dissen die alleen maar een extra belediging vormen voor degene die al die mooie spulletjes heeft gemaakt.

woensdag 19 augustus 2015

Vreemd

RGB free, by hapekla
We zaten in de zesde klas en waren bezig met onze eindexamens. Buiten scheen de zon, we hingen rond in de kiosk die midden op het schoolplein stond. Ik zat op de blauwe leuning een shagje te roken en ik keek naar J.C. die aan een soort performance bezig was.

  J.C. was vijf jaar eerder op school verschenen met onder zijn arm een ouderwetse lichtbruine schooltas met zijvakjes, een flinke bril en zwart haar dat half over zijn ogen hing en vol zat met roos.
  Hij scheen van zijn vorige school te zijn geschopt.
  Al snel bleek J.C.'s meest opvallende eigenschap een aan waanzin grenzende koppigheid te zijn. De leraar wiskunde wilde bijvoorbeeld dat J.C. de hele som uitschreef en niet alleen het goede antwoord.
  J.C. leverde een blaadje in met twintig goede antwoorden en kreeg een één terug. Dit herhaalde zich net zolang totdat hij het lokaal niet meer in hoefde te komen.
  Tussen de lessen door filosofeerde hij in de gangen over de aard van de werkelijkheid, als we bij het juiste lokaal aankwamen ging hij met zijn hoofd op zijn armen liggen slapen.
 
  En nu was het onze laatste zomer op de middelbare school en J.C. had speakertjes aangesloten op een walkman en draaide Spaceman, van Babylon Zoo.
  De bril was verdwenen en de haren waren uitgegroeid tot een flinke paardenstaart. Alleen de lichtbruine schooltas herinnerde nog aan de jongen die vijf jaar eerder de school binnen was komen wandelen.
  Met een sigaretje in zijn mondhoek danste hij onbeholpen op de muziek, in zichzelf gekeerd, waarschijnlijk lichtelijk stoned zong hij het catchy refreintje mee:

There's a fire between us
So where is your God?
There's a fire between us
I can't get of the carousel

Verder was het stil op het schoolplein, sommigen van ons groepje moesten nog examen doen, anderen waren al geweest.
  Maar niemand maakte zich al te druk: de zon scheen en we rookten, we waren zeventien en we luisterden naar muziek en het had er alle schijn van dat er nooit iets zou gebeuren wat ons leven in de war zou kunnen schoppen.
   Als ik naar foto's uit die tijd kijk zie ik de werkelijkheid zoals hij was voordat ik even met mijn ogen knipperde. Als ik in de spiegel kijk zie ik een dikke kop die me vaag aan iemand van vroeger doet denken.
  Mijn vrienden zijn uitgegroeid tot groteske versies van zichzelf, we zijn tijdens een tussenuur per ongeluk een spiegelpaleis binnen gewandeld en nooit meer de oude geworden.

  Vanochtend hoorde ik dat J.C. overleden is.
  Een vreemd bericht.
  Naar mijn weten is hij toch echt springlevend, hij stond gisteren nog in de kiosk een raar dansje te doen op Spaceman. Hij rookte een camel sigaret en hij was de enige die het gedicht bij het examen Nederlands begrepen had. Zijn ouders hebben een huisje in Zeeland en in de vakantie gaan we daar bier drinken en aan het strand liggen en heel veel muziek luisteren en alles zal helemaal in orde zijn.

maandag 10 augustus 2015

Zomergast

RGB Free: by krappweis
Toen ik op pakweg zestienjarige leeftijd voor het eerst een aflevering van Zomergasten zag, begreep ik meteen dat dit het hoogst haalbare in een mensenleven is: Zomergast te zijn.
  Drie uur televisie om jou heen, Nederland dat aan je lippen hangt.
  Ik nam mij voor ook Zomergast te worden, maar naarmate de jaren verstreken moest ik de realiteit onder ogen gaan zien: het Zomergastenschap is maar weinigen gegeven.
  Ik begreep dat je eerst een knap literair oeuvre bij elkaar moest schrijven, een florerende business op moest zetten of op z'n minst dertig jaar op televisie moest zijn geweest, voor je een uitnodiging kreeg om je te melden bij de VPRO-studio om bijgezet te worden bij de groten der aarde.
 
  Maar toen was daar Simone van Saarloos.
  En mijn droom was in één klap weer springlevend.

  Filosofe, een paar columns in de NRC Next en een boek in voorbereiding. Als ik nu als een dolle aan het werk ga, moet ik over vijf jaar klaar zijn voor het Zomergastenschap.
  Tot die tijd oefen ik alvast voor de spiegel, beslagen ten ijs komen is het halve werk. Ik heb gisteren naarstig aantekeningen gemaakt en ik denk dat ik nu al aardig voor de dag zou komen. Hier zou ik bijvoorbeeld de avond mee openen:

   'Ik merkte dat mijn fragmenten allemaal te maken hebben met zand. Het zand van het strand, het zand van de zandloper, zanderige tijd die aan het strand verstrijkt.'
  
  'Alles is tijd, maar tegelijkertijd is tijd tijdloos en is tijd dus eigenlijk zelf helemaal geen tijd.'

   'Ik wil vragen stellen over tijd, die antwoorden oproepen die ervoor zorgen dat jij je af gaat vragen of je ideeën over tijd wel om antwoorden vragen, of dat ze zelf al een antwoord zijn, vermomd als een vraag.'

   'Jouw tijd en mijn tijd zijn niet per sé dezelfde tijd, de uitdaging is om onze tijd synchroon te laten lopen, een tijdloze zone te creëren binnen de tijd, waarin onze tijd de enige tijd is die bestaansrecht heeft, wat ons de vrijheid binnen de vrijheid oplevert, een dubbele vrijheid doordat de tijd er altijd tegelijk voor ons beide is.'

  'Jij hebt een kaal hoofd. Ik heb haar. De tijd heeft jouw haren doen verdwijnen. Voel eens aan mijn haar. Voel je het verschil? Voel je hoe de tijd verdwijnt als je mijn haar aanraakt? Waar zijn jouw haren in de tijd gebleven? Door symbolisch de tijd uit te vagen ga je terug in de tijd. Wat gebeurt er als je een pruik opzet en mensen denken dat je haar op je hoofd hebt? Ben je dan de tijd te slim af geweest? Ben je een bedrieger of een heilige met een pruik op je hoofd? Dat zijn de vragen waar ik wil dat wij vanavond over na gaan denken.'

  En dan start het eerste fragment: een obscure Indiaanse film over een ezeltje dat altijd tegen de klok in om de waterput heen loopt en geen dag ouder lijkt te worden.
 
De mensen zullen niet weten wat ze meemaken.

zaterdag 1 augustus 2015

Knuffel

RGB Free, by COBRAsoft
Ik heb een betrouwbaar gezicht. Nu denkt u natuurlijk: 'dat kan jij wel zeggen, maar misschien zie je er wel uit als een overspannen gek die elk moment een Kalasjnikof tevoorschijn kan halen om als een dolle om zich heen te gaan maaien, terwijl je roept: "ik wilde alleen maar half-volle melk". Ik zou je in ieder geval nooit vertrouwen.'

  Daarom hierbij drie bewijzen voor mijn betrouwbare gezicht.

1) Ik haalde een paar jaar geleden muntjes om bier te kunnen drinken op het bockbier festival in Den Bosch. Toen ik mijn muntjes na telde kwam ik erachter dat ik te weinig muntjes voor mijn geld had gekregen. Ik ging weer in de rij staan. De jongen achter de houten tafel hoorde mijn verhaal aan, zei 'je hebt een betrouwbaar gezicht' en gaf me twee extra muntjes.

2) Ik bezorgde post en ik werd aangesproken door een enigszins verwarde vrouw die post verwachtte maar hem niet gekregen had. Toen ik haar vertelde dat ik bij haar bezorgde klaarde haar gezicht op. 'Wat een prettig idee', zei ze. 'Jij hebt echt een betrouwbaar gezicht.'
  Dat mensen met betrouwbare gezichten ook behoorlijk belabberde postbezorgers zouden kunnen zijn kwam kennelijk niet bij haar op, maar daar gaat het nu niet om.

3) Ik stond in de rij voor het Concertgebouw in Amsterdam. Binnen zou zo dadelijk een Anatomische Les gegeven worden door Linda Partidge. Ik had Partidge die ochtend willen interviewen, maar dat was zoals gewoonlijk weer eens gesaboteerd door de NS. Nu stond ik op goed geluk in de rij voor het Concertgebouw zonder kaartje, het plan was om haar naar haar lezing dan maar een paar vragen te stellen.
  Toen ik aan de beurt was legde ik mijn verhaal uit aan een meisje. Die keek heel moeilijk en zei: 'ik bel het hoofd van de beveiliging wel even.'
 Het hoofd van de beveiliging was hoekig, hij praatte in zijn kraag en hij keek om zich heen alsof we elk moment door de Taliban overvallen konden worden. Hij luisterde ongeveer tien seconden naar mijn verhaal en greep toen naar zijn binnenzak. Ik dacht dat mijn laatste uur geslagen had, maar hij haalde met een vriendelijke grijns twee kaartjes tevoorschijn.
  'Eén voor de lezing en één voor de besloten borrel daarna', zei hij. 'Veel succes ermee.'

  Dat zijn dus de prettige aspecten van het hebben van een betrouwbaar gezicht. De minder prettige aspecten bestaan eruit dat je aangeschoten wild bent voor zwervers, collectoren en ander gespuis. Ze ruiken je op vijfhonderd meter afstand, ze trekken naar je toe alsof je een lokgeur afscheidt. Het maakt niet uit of je naar de lucht kijkt, de grond, boos of afwezig. Ze zien een betrouwbaar gezicht en ze slaan aan als een dolle hond.

  Ze liep ik onlangs de Albert Heijn binnen. Ik zag haar al van veraf staan, maakte een ontwijkende beweging, maar toch kwam ze met open gespreide armen op me af.
  'Mag ik u een knuffel geven', vroeg ze.
  'Nee', zei ik. 'Liever niet.'
  Dit bracht haar vreemd genoeg totaal niet van slag. 'Wilt u dan wat doneren voor zieke straatkinderen?'
  'Ik heb geen geld bij me', zei ik, wat de waarheid was. 'Ik heb alleen maar een pinpas.'
  Nu begon ze toch een beetje aan mijn betrouwbaarheid te twijfelen.
  'U hoeft niet veel te geven hoor.'
  'Ik heb echt geen geld bij me', zei ik, en ik liep weer door.
  Toen ik weer naar huis liep vroeg ik me af of ik terug moest gaan met wat kleingeld, maar ik corrigeerde mezelf. Vandaag zou de eerste dag worden van mijn onbetrouwbare bestaan. 

zaterdag 25 juli 2015

Duet

RGB Free, by gabriel77
Als Zlatan bij Manchester United zou spelen dan zou hij naar eigen zeggen 'veel ruzie' hebben met Louis van Gaal.
 
  Om meerdere redenen lijkt het mij een fantastisch plan om Zlatan Ibrahimovic naar Manchester United te halen. De belangrijkste is natuurlijk Louis van Gaal. Louis van Gaal en Zlatan Ibrahimovic in één kleedkamer. Dan hoef je dus alleen nog maar een camera in het plafond te monteren en je hebt oscarwaardig materiaal in handen.
  De film die mij meteen te binnen schiet is 'Heat', van Michael Mann. Specifiek die scene in dat restaurant. Als je aandachtig naar deze scene kijkt, kost het je niet veel moeite om van Gaal in de rol van Al Pacino te plaatsen en Zlatan in de rol van Robert de Niro. Al Pacino loopt sowieso die halve film te schreeuwen en het was me nooit zo opgevallen, maar van Gaal heeft wel wat Pacino-achtigs in de manier waarop hij de zaal in kijkt als een journalist vraagt of hij één of andere buitenspeler misschien niet beter een keer op het middenveld op kan stellen.
  Een vulkaan net voordat hij uitbarst, zo kan je het hoofd van van Gaal dan wel omschrijven en Pacino is ook op z'n best als hij de waanzin net onder de oppervlakte laat schemeren.
  En dat Zlatan met zijn onderkoelde boevenhoofd een prima de Nero neer kan zetten, daar hoeven we het denk ik niet eens over te hebben.

  Stel je een kleedkamer in Liverpool voor. Het is rust, United staat 2-0 achter. Van Gaal heeft voor de wedstrijd een bespreking van twee uur gehouden waarin hij voor Zlatan specifieke verticale looplijnen op het bord heeft getekend.
  Zlatan heeft de hele eerste helft met mathematische precisie horizontaal heen en weer gewandeld.
  Van Gaal is na het rustsignaal even in de dug-out blijven zitten. Maar nu zwaait de deur van de kleedkamer open, het silhouet van dat enorme hoofd tekent zich af tegen een treurige Engelse hemel, er schuift een wolk voor het waterige zonnetje en van Gaal stapt de kleedkamer binnen.
  De deur valt dicht, alle gesprekken vallen stil. Zlatan zit op het verste stoeltje een beetje modder tussen zijn noppen uit te peuteren. Van Gaal wandelt de kleedkamer door, totdat hij bij het stoeltje naast Zlatan is aangekomen, dat bezet wordt door Daley Blind, die in blinde paniek naar het toilet rent.
  Van Gaal gaat naast Zlatan zitten, die aandachtig aan zijn noppen blijft pulken en zich van geen kwaad bewust lijkt te zijn.
  'Zlatan', vraagt Louis.
  Zlatan kijkt verbaasd op.
  'Zeg het eens, meneer van Gaal.'

Ik denk dat ik voor het bekijken van het hierop volgende gesprek meer geld zou betalen dan voor de wedstrijd zelf.

zaterdag 11 juli 2015

Fictie

RGB Free, by lusi
In het dubbeldikke vakantienummer van HP/De Tijd staat een voorpublicatie van de debuutroman van Thomas Acda.
  'Nadat Acda en De Munnik waren gestopt met optreden, wijdde Thomas Acda zich aan zijn eerste roman', kopt het artikel.
  Even verderop in het blad staat een literaire BN'ers top tien. 'Het schijnt dat er een paar Bekende Nederlanders zijn die nog geen boek hebben uitgebracht. Die zullen ongetwijfeld driftig achtervolgd worden door uitgevers', noteert recensent Dries Muus onder de top tien.

   Inderdaad is de fictie schrijvende BN'er een vreemd fenomeen.

  Om te beginnen is er de vanzelfsprekendheid waarmee de BN'ers de pen oppakken. Stelt dat je een artikel lees met als kop: 'Nadat Acda en De Munnik waren gestopt met optreden, wijdde Thomas Acda zich aan zijn eerste patiënt met neurologische klachten.'
  Dan sta je toch raar te kijken.
  Het schrijven van fictie is blijkbaar niet iets waar veel aanleg, training of opleiding voor nodig is, BN'er zijn is genoeg. Uit de voorpublicatie blijkt dat trouwens ook wel weer me te vallen: het is typisch van dat grappig bedoelde, beetje doodslaande, niet echt veel te vertellen hebbende debutantengekabbel, waar net zo goed de naam van Beau van Erven Dorens, Arie Boomsma of Halina Reijn boven had kunnen staan.

  Wat ons op de tweede vraag brengt: waarom willen al die televisiemakers, muzikanten, acteurs, actrices en voormalige politici zo graag een roman schrijven? Natuurlijk zou Acda een groot literair talent kunnen zijn, maar erg groot is die kans niet. Dan was hij wel gaan schrijven, in plaats van zingen en acteren. Eigenlijk het enige wat Acda kan schrijven dat echt interessant is, nu juist non-fictie. Persoonlijke herinneringen aan zijn tijd bij Acda en De Munnik, de strubbelingen, ups en downs, een kijkje achter de schermen. Waarschijnlijk is zo'n autobiografie veel interessanter dan matig geschreven fictie van iemand die nauwelijks literaire ervaring heeft en waarvan het maar de vraag is of hij er aanleg voor heeft.
  Waarom dan toch die driftige romanschrijverij?
  Het antwoord is denk ik bemoedigend voor iedereen die de literatuur aan warm hart toedraagt. Arie Boomsma, Thomas Acda, Beau van Erven Dorens, ze schrijven romans omdat ze vermoeden dat je juist in fictie de waarheid kan laten zien en jezelf het meest persoonlijk uit kan drukken. Ze kiezen voor fictie omdat ze echt iets willen zeggen.