Zoektocht

RGB Free, by tzooka

Gisteren was er een bijzonder weinig verhelderend item tijdens Nieuwsuur over de zogenaamde publieksfilosofie. Aangezien er niet echt duidelijk werd gemaakt wat het verschil tussen publieksfilosofie en 'academische' filosofie nu precies is ga ik daar zelf maar een poging toe doen.

  Academische filosofie heeft als doel de waarheid te achterhalen. Hoe steekt de wereld in elkaar? Wat is de relatie tussen de werkelijkheid, de taal die wij gebruiken om haar te beschrijven en de gedachten die we erover vormen? Is de werkelijkheid überhaupt wel kenbaar?

  Dat soort werk.

  Publieksfilosofie leek me aan de hand van het item vooral te draaien om persoonlijke ditjes en datjes. Ben ik wel gelukkig in mijn werk? Hecht ik niet teveel belang aan maatschappelijk succes? Bestaat de ware liefde wel?
  Interessante vragen, maar met filosofie hebben ze vrijwel niets van doen. Ik zou dat soort mijmeringen eerder scharen onder 'levensbeschouwing' of 'persoonlijke zingeving'. De motieven om aan beide disciplines te gaan doen lijken me ook zeer verschillend. De filosoof verschilt nauwelijks van de exacte wetenschapper: hij wil gewoon weten hoe het in elkaar zit. De filosoof wil de wereld steeds scherper in het vizier krijgen, zich van zoveel mogelijk vertroebelende waanideeën ontdoen totdat er niets anders overblijft dan de barre, kale en messcherpe woestijn van de realiteit.

  De 'publieksfilosoof' lijkt vooral een beetje kribbig te zijn. Hij zit niet helemaal lekker in zijn vel, vindt de maatschappij wat gejaagd, of wat zinloos, of wat te veeleisend. En gaat vervolgens eens een beetje rondneuzen bij Alain de Botton en aanverwante heilspredikers om een bevestiging te krijgen van het feit dat de wereld verkeerd bezig is, dat hem zelf weinig te verwijten valt en dat het echt 'filosofisch' volkomen hout snijdt om drie dagen in de week te gaan werken.

  Ik zou dan zeggen: ga gewoon lekker drie dagen in de week werken omdat je daar zin in hebt en als je je hersens echt eens wil laten kraken pak je Kant uit de kast. Moet je je alleen wel even over de obsessie met alles wat zich binnen de lengte van je eigen neus bevindt heenzetten.