Short attention span

Foto: Wikipedia

Als ik nog een keer ergens lees dat Bob Dylan de Homerus van onze tijd is, en dat ie daarom terecht die Nobelprijs heeft gekregen, kieper ik zowel mijn Ilias als mijn Bob Dylan-collectie uit het raam. Alle mensen die dit zitten na te kwetteren hebben of nooit aandachtig naar Dylan geluisterd, of nog nooit Homerus gelezen, of, ook niet eens ondenkbaar, hebben van zowel Dylan als Homerus niet veel kaas gegeten.

  De Ilias en de Odyssee zijn epische verhalen met een kop en een staart, een zeer duidelijke verhaallijn en, inderdaad, een metrum.

  Maar een metrum is nog geen liedje en Homerus stond de Ilias zeer waarschijnlijk niet te vertolken met een mondharmonica, twee gitaristen en een drummer. De meeste teksten van Dylan hebben helemaal geen kop en staart. Zeker na zijn eerste paar jaar als protestzanger werden zijn teksten in hoofdzaak een mengelmoes van associatieve, poëtische en scherpzinnige aforismen en evocatieve scènes die op een creatieve en muzikale manier aan elkaar geregen zijn. Dankzij de zang, rijm en melodie (wat iets anders is dan een honderden bladzijden lang volgehouden, niet rijmende dactylische hexameter) worden de teksten nog eens opgetild en krijgen ze extra zeggingskracht.

  Dus nee, Dylan is niet de Homerus van onze tijd. Als je al een 'Homerus van onze tijd' aan zou willen wijzen, zou ik het veeleer bij een rapper zoeken. Veel raps zijn behoorlijk helder verhalende stukken tekst over belevenissen van bijvoorbeeld een held in de getto, met een nadruk op de handeling en de obstakels die de held tegenkomt, met een constant volgehouden beat en weinig zang/melodie, wat veel dichter in de buurt komt van het epische heldendicht dan Visions of Johanna, om maar een Dylan-liedje te noemen.

  Eigenlijk is de enige plaat waarop Dylan consequent wel een episch-verhalende toon aanslaat 'Desire', en uitgerekend op die plaat zijn de teksten samen met toneelschrijver Jacques Levy geschreven,  waarbij Levy nadrukkelijk de opdracht had om meer lijn en verhaal in de poëtische teksten van Dylan aan te brengen.

  Dat Dylan zelf ook heel goed weet dat hij geen 'verhalen' schrijft, is te zien in deze video (vanaf 28:00).

Interviewer: 'You know how to tell stories.'
Dylan: 'Not really. I wouldn't call them stories. Stories are things which have a beginning, middle and end. My things are more like short attention span things that happen in a group; a crowd of people that goes down real quickly and normally I wouldn't even notice it.'

  Bij alle veel genoemde en (terecht) geroemde Dylan-liedjes (bijv. Knocking on Heavens Door, Times They Are a Changing, Blowin' in the Wind, Tangled up in Blue etc), spelen de muziek en de melodie ook minstens zo'n belangrijke rol als de teksten en zijn zij veel meer dan een metrum om de vaart er een beetje in te houden (en het onthouden van de teksten te vergemakkelijken). Dit maakt Dylan eerder tot een 'Beatle met literaire lyrics', dan een 'Homerus met een mondharmonica'.